Antalya kenti sivrisinek (Diptera : Culicidae) türleri, yaşama alanları ve savaşımlarına ilişkin bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada Antalya kentindeki sivrisinek türleri ve üreme alanları tespit edilmiş, mücadelelerine yönelik araştırmalar yapılmıştır. Kent içerisinde Culex pipiens Linnaeus, Zulex martini Medschid, Culex deserticola Kirkpatrick, Aedes caspius Pallas, Anopheles wperpictus Grassi ve Culiseta longiareolata Macquart sivrisinek türleri tespit edilmiş, bu türlerden Culex pipiens'ia baskın tür olduğu ve en önemli üreme kaynağının foseptikler olduğu bulunmuştur. Kent genelinde, foseptiklerin standartlara uygun olarak yapılmadıkları :espit edilmiştir. Organik madde içeriğince zengin foseptiklerin, durağan ortamlar olmaları ve iklimsel değişimlerden az etkilenmeleri gibi nedenlerden dolayı yıl boyunca sivrisineklere öreme ortamları oluşturdukları bulunmuştur. Antalya kenti içerisinde kullanılan farklı formülasyonlarda insektisitlerden, 4 tanesinin kapalı alanlarda, 2 tanesinin açık alanlarda biyolojik etkinlik testleri yapılmış ve 5 farklı etken maddeye karşı direnç oluşup oluşmadığı araştırılmıştır. Foseptik sularında granül formülasyonlu Pyriproxyfen'in (Sumilarv 0.5 G), sıvı formülasyonlu Temephos (Abate 500 E) ve Chlorpyrifos (Mostyn Chlorpyrifos 25 EC) larvasitlerine göre daha başarılı sonuçlar verdiği görülmüştür. Bacillus thuringiensis subs, israelensis (Vectobac 12 AS)'in foseptiklerde yeterince etkili olamadığı, sulama havuzlarında % 90'nın üzerinde başarıya sahip olduğu bulunmuştur. Direnç testlerinde ergin mücadelesinde kullanılan, Cyphenothrin, Cyfluthrin ve Deltamethrin'e karşı direnç olduğu görülürken, Permethrin'e karşı direncin olmadığı görülmüştür. Bunlara ek olarak, larva mücadelesinde kullanılan Temephos'a karşı da direnç oluşmadığı tespit edilmiştir. Elde ettiğimiz bulgular, foseptiklerdeki sivrisinek mücadelesinin diğer üreme ortamlarından farklı olması gerektiğini göstermiştir.