Derim sonrası sıcak su ve ultraviyole - C (UV-C) ışın uygulamalarının bazı sebze çeşitlerinin muhafazası üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, Antalya yöresinde yetiştirilen Faselis Fİ patlıcan çeşidinin ve Jubilee Fİ dolmalık biber çeşidinin muhafazası üzerine derim sonrası sıcak su ve Ultraviole-C (UV-C, 254 nm) ışın uygulamalarının etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla yürütülen denemeler 2001-2002 yetiştirme sezonunda gerçekleştirilmiştir. Optimal derim zamanında derilen patlıcan ve dolmalık biber meyvelerinin bir kısmı sıcak suya batırılmış (patlıcanlar, 40°C'de, 1,3, ve 5 dakika, 45°C'de, 1 ve 3 dk. ve 53°C'de, 1 dakika; dolmalık biberler, 40°C'de, 1, 3, 5, ve 10 dk, 45°C'de,.l ve 3 dk.), bir kısmı UV-C ışın uygulamasına tabi tutulmuş (1.394, 2.428, 3.622, 4.32 ve 7.505 kJ/m2) ve bir kısmı ise kontrol olarak kullanılmıştır. Bu uygulamalardan sonra, meyveler yan geçirgen streç filmle ambalajlanmış ve daha sonra patlıcanlar 10°C'de, dolmalık biberler ise 8°C sıcaklık ve %90-95 oransal nem içeren ortamlarda muhafazaya alınmıştır. Muhafaza periyodu süresince değişik muhafaza ortamlarından belirli aralıklarla alman meyve örneklerinde çeşitli fiziksel ve kimyasal analizler yapılmış, ortaya çıkan mantarsal nedenli bozulmaların miktarı belirlenmiştir. Ayrıca meyvelerin solunum hızında meydana gelen değişmeler de incelenmiştir. Araştırma sonuçlan, Faselis Fİ patlıcan çeşidi ve Jubilee Fİ dolmalık biber çeşidinde özellikle depo çürüklüklerinin kontrolünde en uygun sıcak su uygulamasının 40°C sıcak suda 3 ve 5 dakika süreyle bekletme ve en uygun UV-C uygulamalarının ise 1.394 ve 3.622 kJ/m2 olduğunu göstermiştir. Ayrıca bu uygulamaların kombinasyonlarının da depo çürüklüklerinin kontrolünde etkili olduğu saptanmıştır. Denemede, 7.505 kJ/m2 UV-C dozunun meyvelerin tüm kalite kriterlerini ve solunumlarını olumsuz etkilediği belirlenmiştir.